dinsdag 28 juni 2011

Groepsvorming 5 Afsluiten

Bij de start van dit schooljaar heb ik een aantal posts gemaakt over positieve groepsvorming. Over hoe groepsvorming verloopt en welke invloed je als docent kan uitoefenen om een positieve groep te creëren in de verschillende fases: oriëntatie, normeren, presenteren en presteren. De crux van het verhaal is dat je zorgt dat je met je klassen eerst de normeerfase doorloopt (omgang met elkaar) voordat de presenteerfase (met de bepaling van de rangorde) in alle hevigheid gaat losbarsten. Dat betekent in de eerste weken veel samenwerkingopdrachten in steeds wisselende groepen waarbij leerlingen elkaar leren kennen en waarin je als docent duidelijk aangeeft, voordoet en feedback geeft op hóe leerlingen samenwerken. Het gaat dus over zaken als ‘praten met’ ipv ‘praten over’, hoe kom je tot een goed besluit en op welke manieren kan je iemand vertellen dat hij/zij jouw grenzen overschrijdt.
Deze posts kan je zo weer inzetten na de vakantie (of nú het Handboek Positieve Groepsvorming kopen en het in de vakantie lezen)…maar voordat we weer opnieuw kansen krijgen eerst nog aandacht voor de laatste fase, die zich nu gaat afspelen, vlak voor de vakantie: de afsluiting ofwel de evaluatie.

.

maandag 20 juni 2011

Keuzestress? Het vak van morgen: Kieskunde

Een column van onderwijsjournalist Erno Mijland: leren kiezen.

Welkom in de 21e eeuw. De eeuw waarin je kunt zijn en worden wat je wilt, in alles mag geloven (ook in niets) en overal - tot in elke denkbare virtuele wereld - kunt gaan en staan. Ga je gang, kies zelf maar uit duizenden vervolgopleidingen, vrijetijdsbestedingen, vrienden voor het leven, films of soorten chips.

Keuzestress
Dat genieten valt nog niet zo mee, blijkt al snel. De Amerikaanse wetenschapper Barry Schwartz beschrijft in zijn boek ‘The Paradox of Choice’ hoe dat kan. Hij constateert dat al die keuzevrijheid kan leiden tot keuzestress. Dat heeft onder andere te maken met het idee dat veel keuzes hebben leidt tot hoge verwachtingen bij de keuzemaker. De kans dat de uiteindelijke keuze dan tegenvalt wordt groter. Bovendien: hoe meer opties, hoe kleiner het verschil tussen die opties. En dan is er nog de omgeving die van je verwacht dat je de juiste keuze maakt. Er is immers informatie genoeg om je keuze op te baseren. Waag het niet ongelukkig te worden, want je hebt alle vrijheid om te kiezen. Niet kiezen of je keuzes verbergen? Vergeet het maar. Dit is het tijdperk van de transparantie.

Kieskunde
Onderwijs is bedoeld om jongeren voor te bereiden op een gelukkig en zinvol leven. Niet goed kunnen kiezen staat dat in de weg. Dus moeten we kinderen leren kiezen. Hoogste tijd voor het vak kieskunde, het vak waarin je leert informatie te duiden en argumenten te verzamelen en af te wegen, het vak waarin je jezelf beter leert kennen en uiteindelijk slimmer leert kiezen. Het vak met basismodules als ‘statistiek’ en ‘kritisch omgaan met informatie’, maar ook inspirerende keuzemodules als ‘ethiek’, ‘relativeren’ of ‘werken met een voor- en nadelenbalans’. Een uurtje in de week gedurende een leerjaar moet voldoende zijn. En aan het eind uiteraard een toets met... meerkeuzevragen.

Wat denkt u: zou het vak kieskunde uw leerlingen kunnen helpen?

Lees hier alles over kieskunde

.

woensdag 15 juni 2011

Mijmeringen -4-

Ook als ik vroeg ben, zit zij al op de stoep. School is haar leven, ze is enig kind. Het sigaretje meer tussen de vingers dan tussen de lippen, babbelend met wie dan ook die bij haar komt zitten. Is er nog niemand, dan sms-t ze fiks waar ze toch blijven. Contacten, contacten en nog eens contacten, vrolijk genietend, blij gezicht. School is gewoon leuk.
Het lokaal komt ze altijd flirtend met deze of gene jongen binnen, even aftasten en dan gaat hij toch naast haar zitten. Ik steek daar een stokje voor, ik ken haar al een tijdje en verwijs hem naar een andere tafel. Testosteron en oestrogeen maar even apart dit uur. “Pak je schrift.” Ze kijkt in haar tas en pakt haar uithangende, modieuze, vast dure sjaal en begint daarover te babbelen met het meisje naast haar. “Pakje je schrift, niet je sjaal!” “O, sorry” en ze zoekt verder. Er is genoeg ruimte in het lokaal en ik laat haar een stoel opschuiven. Nu voelt ze zich geïsoleerd, afgesloten van de rest van de wereld en de somberte trekt over haar gezicht.
Ze moeten de aantekeningen van vorige keer leren, ze kijkt in haar schrift, even later dwaalt haar blik doelloos schuin rechts naar beneden en vindt de tafel die ze niet ziet, ze denkt, duidelijk niet aan de leerstof. Ik kijk strak in de richting van haar ogen, geen contact. Ik beweeg mijn bovenlichaam en hoofd, ze reageert als een bewegingssensor en kijkt terug. Ik knik richting haar schrift, met een geluidloos “O, sorry” op haar lippen gaat ze weer leren, als een kluizenaar diep in een bos, de stof vindt ze moeilijk.
Een andere leerling laat een pen op de grond vallen, er wordt her en der gereageerd en in een tiende van een seconde is ze springlevend, haar ogen schieten alle kanten op en ze babbelt en lacht vrolijk mee. Dat is nog ’s wat, een pen op de grond, hoe komt die daar?
“Nu verder met de opgaven uit het boek! …… Hoe ver ben jij?” Ze is bij, ligt zelfs voor. Ze wil wel graag, maar leuk is anders, ze moet er meer voor doen dan anderen en die somberte, daar komt ie weer, blik op oneindig, haar vingers en pen tekenen bloemetjes, zij niet. “Kan je niet verder?” “O, sorry, jawel hoor.”
Ze werkt verder, niet echt van harte, tot de bel gaat, daarna is het pauze en wordt het leven weer even fantastisch.


Hein Bruijnesteijn, docent scheikunde

.

dinsdag 7 juni 2011

"Mediawijsheid, een vak apart!"


Mediawijsheid kan in het (basis- en) voortgezet onderwijs het beste worden aangeleerd via een apart (vak)gebied! De Thorbecke Scholengemeenschap in Zwolle heeft daarom samen met Eye Film Instituut Nederland, Bibliotheek Zwolle en de scholen CSG Comenius (Leeuwarden), het Atlas College (Hoorn e.o.), CSG Bogerman (Koudum) een curriculum Mediawijsheid ontwikkeld voor de leerjaren 1 tot en met 3 van het voortgezet onderwijs. Naast dit lesmateriaal, dat voldoet aan de nodige kwaliteitseisen, is er een overzicht van eindtermen voor Mediawijsheid in het vo beschikbaar alsmede een plan van aanpak voor de invoering van het vak Mediawijsheid binnen de school.

De beschikbaarheid van dit (les)materiaal verlaagt de drempel voor vo-scholen om nu ook met Mediawijsheid aan de slag te gaan.

Op deze site vind je het plan van aanpak, het curriculum VO en het lesmateriaal.Gratis te downloaden!
via mediawijsheid-vo.wikiwijs.nl

Lees ook meer op mediawijsheid.nl

.

zondag 5 juni 2011

Shining eyes, of de essentie van goed leraarschap


DOOR RIKIE VAN BLIJSWIJK
“Je zal toch maar, net als Jesse, nooit gezien worden in je kwaliteiten”, zegt hoogleraar onderwijskunde Fred Korthagen over een leerling over wie geen van zijn leraren iets positiefs kon melden. Tot het één wiskundejuf wel lukte en de relatie duurzaam veranderde. Een avond over flow, het ui-model, groene krullen en Pedagogische Tact: “Ik beweer: de dingen die jullie noemen zijn essentieel voor goed leraarschap. Ik beweer ook: ze zijn nauwelijks in beeld.”


“Laat ik beginnen te zeggen dat ik twijfels heb over onderwijskunde. Ik schaam me vaak voor mijn eigen vakgebied.” Professor Fred Korthagen begint lekker: de wetenschapper, gekomen om legitimatie te geven aan de dagelijkse onderwijspraktijk en aan Pedagogische Tact, zegt het zelf niet te weten. Maar zijn vertwijfeling komt voort uit de kloof die gaapt tussen dat wat onderwijskunde over het algemeen te bieden heeft en zijn persoonlijke ervaring. Als leerling al: “Veel onderzoek heeft weinig relevantie voor het werk in de klas, voor wat het is om leraar te zijn. Al van kinds af aan was ik geïnteresseerd in dat moment dat er iets gebeurt tussen leraar en leerling. In de diepe motivatie die kan ontstaan in hun interactie. In de kwartjes die opeens vallen. Zoiets is zelfs fysiek waar te nemen bij een leerling.” Korthagen vertelt dat hij over dergelijke waarnemingen niets kon vinden in de vakliteratuur. Op een Amerikaans congres begreep een vakgenoot precies waar hij op doelde: “‘De Japanners hebben er een woord voor’, vertelde hij. De beste vertaling is ‘shining eyes’, maar letterlijk betekent het woord ‘het licht dat schijnt van binnenuit’. In Japan is het een criterium voor goed onderwijs.”

Lees hier het hele artikel
Via hetkind.org

.

woensdag 1 juni 2011